The event “Free Ukrainian women from captivity: findings of experts and testimonies of survivors” was held in Ankara (in Turkish)

İşgalci Rusya’nın işlediği savaş suçları, her geçen gün artıyor. İşgalcilerin hedef aldığı kadınlar ve çocuklar uluslararası kamuoyunda da geniş yankı uyandırdı. Ankara’da HiltonSA otelde, 29 Ağustos 2023 tarihinde, “Ukraynalı Kadınları Esaretten Kurtarın: Uzmanların Bulguları ve Hayatta Kalanların Tanıklıkları” etkinliği gerçekleştirildi. Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği, ZMINA İnsan Hakları Merkezi, İnsan Hakları Medya Girişimi (MIHR) tarafından düzenlenen etkinlikte, işgalci Rusya’nın hedef aldığı Ukraynalı kadınlar konuşuldu.

VASIL BODNAR: UKRAYNA, İŞGALCİLERİN ZULMÜNÜN GÖZ ARDI EDİLMESİNE KATLANDI

Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar, Rusya’nın savaş suçlarına değinirken, “Ukrayna, Rusya’nın savaş suçları nedeniyle aşırı zulme ve insan haklarının açıkça göz ardı edilmesine katlandı. Bugün Rusya sistematik olarak insan haklarını, Cenevre Savaş Esirleri Sözleşmesini ve çok sayıda uluslararası anlaşmayı ihlal ediyor” açıklamasını yaptı.

Ukrayna’nın savaş esirlerine yönelik muamelesinden bahseden Bodnar, “Ukrayna, özellikle savaş esirlerine yönelik muamele konusunda, uluslararası insancıl hukuka olan bağlılığında kararlıdır. Rusya’da binlerce Ukraynalı asker, sivil ve siyasi tutuklu bulunuyor” dedi.

Büyükelçi Vasıl Bodnar, işgalci Rusya’nın savaş suçlarına ilişkin verileri açıkladı. Bodnar, yaklaşık 200 bin çocuğun Ukrayna’dan Rusya’ya kaçırıldığını ve bunlardan 19 bin 546 vakanın belgelendiğini dile getirdi. Bodnar, “Yetim veya ebeveyn bakımından yoksun 4 bin 390 Ukraynalı çocuk yasa dışı olarak kaçırıldı. Şu ana kadar sadece 386 kişi geri döndü ve ailelerine kavuştu” dedi.

Büyükelçi, Rusya’da hapsedilen Ukrayna vatandaşlarının durumuna ilişkin açıklama yaptı. Bodnar, “Rusya’da 25 binden fazla Ukraynalı sivil hapsedildi ve gerçek sayının daha da yüksek olabileceği belirtiliyor. 2023 yılının Haziran ayı sonundan itibaren 46’sı askeri personel ve 80’i sivil olmak üzere, 126 kadın kendilerini Rus hapishanelerinde bulundu” ifadelerini kullandı.

Konuşmasında siyasi tutsaklara da değinen Bodnar, “Ağustos 2023 itibarıyla insan hakları örgütleri, işgal altındaki Kırım ve Rusya Federasyonu’nda yaklaşık 200 Ukraynalı siyasi mahkumun bulunduğunu bildirdi” dedi.

İşgalci Rusya’nın bu tür eylemlerinin uluslararası hukukta ne anlama geldiğini açıklayan Bodnar, “Rusya’nın bu tür eylemleri, Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ne aykırı olarak kasıtlı bir etnik temizlik kampanyası anlamına geliyor” ifadelerine yer verdi.

İşgalci Rusların faaliyetlerinin uluslararası kamuoyunda tepkiyle karşılandığını dile getiren büyükelçi, “Rusya’nın eylemleri CE, AGİT ve G7 tarafından şiddetle kınandı. BM Bağımsız Uluslararası Ukrayna Soruşturma Komisyonu, Rus tarafının Ukrayna’daki tutuklulara karşı sürekli olarak uyguladığı işkence ve insanlık dışı muameleyi vurguladı. 17 Mart’ta Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC), savaş suçları iddialarını öne sürerek Başkan Putin ve Maria Lvova-Belova hakkında ömür boyu tutuklama emri çıkardı” açıklamasını yaptı.

AVRUPA, UKRAYNA’YA DESTEĞİNİ SÜRDÜRECEK

AB Delegasyonu Türkiye Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut, Rusya’nın Ukrayna’da işlediği savaş suçlarına ilişkin konuşma gerçekleştirdi. Meyer-Landrut, dünyada yükselen otokrat yönetimleri işaret ederek, “İnsan hakları savunusunda, otokratları ve savaş suçlularını bilmeli ve buna göre pozisyon almalıyız” dedi.

Avrupa Birliğinin Ukrayna’da yaşanan yıkımın farkında olduğuna dikkat çeken Meyer-Landrut, “Biz Ukrayna’da sistematik yıkımı, insan yıkımını ve insanların yaşamasına izin verilmediğini görüyoruz” açıklamasını yaptı.

İşgalci Rusya’nın işlediği savaş suçlarına karşı Avrupa Birliğinin gerçekleştirdiği yaptırımlara değinen AB Delegasyonu Türkiye Başkanı Meyer-Landrut, “Ukrayna’yı sivillerini ve sivil bölgelerini korumaya devam etmesi için destekleyeceğiz” ifadelerini kullandı.

İŞGALCİ RUSYA, ALIKOYDUĞU İNSANLARA İŞKENCE EDİYOR

Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Yetkilisi Eşit Haklar Ve Özgürlükler, Ulusal Azınlıklar Hakları, Siyasi Ve Dini Görüşlerden Sorumlu Temsilcisi Mıhaylo Spasov, Rusya’nın Ukrayna’da öldürdükleri siviller kapsamında konuştu. Rus saldırganlığı sırasında mahsur kalan Ukraynalılara değinen Spasov, “Ukraynalı siviller, Rusya’nın saldırıları sırasında tedavi almaktan mahrum kalabiliyor” dedi.

İşgalcilerin sivillere yönelik saldırılarının sadece ölüm yaratmadığına işaret eden Spasov, “Yaşananlar sırasında insanların fiziki hasarlar almasının dışında ciddi psikolojik sorunlar da ortaya çıkıyor” açıklamasında bulundu.

İşgal altındaki Kırım’da, düzmece dava çerçevesinde 7 yıl hapis cezasına çarptırılan Kırımlı aktivist, yurttaş gazeteci İrına Danılovıç’ın son durumuna ilişkin konuşan Spasov, Danılovıç’ın işgalciler tarafından zorla alıkonulduğu ifade etti. Spasov, işgalciler tarafından İrına Danılovıç’ın maruz kaldığı muameleye dikkat çekerken, “Alıkonulduğu süre zarfında İrına’nın tedaviden mahrum bırakıldığını biliyoruz. Böylelikle hastalığı daha fazla nüksediyor” dedi.

Konuşmasının sonunda Ukrayna vatandaşlarının işgalci Ruslar tarafından alıkonulduğuna işaret eden Spasov, “Hala, Rus hapishanelerinde siyasi mahkumlarımız ve onlarca vatandaşımız bulunuyor” açıklamasında bulundu.

KADINLARA YAPILAN İŞKENCELER, RAPORLARDA DA MEVCUT

ZMINA İnsan Hakları Merkezi’nin İnsan Hakları Danışmanı Nataliya Ohotnikova, “Sivil kadınlar Ruslar tarafından kaçırılıyor. Özellikle Ukrayna’nın Rusya tarafından işgal edilen bölümlerinde gerçekleştiriliyor” dedi. Ohotnikova, “Kaçırılan kadınlarla ilgili Ukrayna merkezli sivil toplum kuruluşları çok fazla belge topladı ve toplamaya devam ediyor. Uzmanlarımız, bölgeden aldıkları bilgilerle maalesef Ruslar tarafından alıkonulan insanların ve özellikle kadınların akıl almaz şiddete maruz kaldığını tahmin ediyor. Kadınlar, baskılara maruz kalırken, alıkonulduklarında, temiz havadan mahrum bırakılıyor. Bu bazı günler saatlerce, bazen de günlerce olabiliyor. İşgalciler, Herson’da 30 kadar kadını kaçırdılar” açıklamasını yaptı.

İnsan Hakları Medya Girişimi (MIHR) uzmanı Lyubov Smaçılo, işgalcilerin sivilleri her zaman hedef aldığına dikkat çekerken, “Rusya’nın saldırılarının ilk gününde de işgal ettiği bölgelerde sivilleri hedef almıştı” dedi. Smaçılo, uluslararası arenada Rusya’nın saldırgan tavrını durduracak bir yapının olmamasının büyük bir sorun olduğuna işaret etti. Smaçılo, “Bugünün en büyük problemi, insanlara yapılan bu eylemi durdurabilecek bir mekanizma yok” ifadelerini kullandı.

İŞGALCİLERİN HEDEF ALDIĞI MAĞDUR KADINLAR KONUŞTU

Ukraynalı kadınlar, topyekun işgalin ilk gününden beri Rusların hedefi haline geldi. İşgalciler tarafından kaçırılan 22 yaşındaki Maryana Çeçelyuk’un annesi Nataliya Çeçelyuk, işgalcilerin akıl almaz eylemlerini anlattı.

Nataliya Çeçelyuk, konuşmasına başlarken, “Ben Maryana Çeçelyuk’un annesiyim. Kızım Maryana Çeçelyuk, Ruslar tarafından kaçırıldı ve 16 aydır ortada yok” dedi. İşgalcilerin kızını Mariupol’den kaçırdığını dile getiren Nataliya Çeçelyuk, olayları anlatırken, “Biz Ukrayna’nın Mariupol şehrinde yaşıyorduk. Şubat ayında işgalciler, evimiz olan şehre girdi. İşgal başladığından beri dua ediyorduk. İnsanlar sığınıklara gidiyorlardı, buralara kaçıyordu. Sığınaktan sadece su ve yemek almak için çıkabiliyorduk” dedi. Olayların bu sırada geliştiğini aktaran Çeçelyuk, “Kızlarımızla su getirmeye gitmiştik. Hava saldırısı başlayınca herkes Azovstal’a kaçtı. Askerlere sığınmalarını söylediler. Maryana da o yöne kaçtı” dedi. Azovstal’dan sivil tahliyesi başladığında kızının da tahliye edilmesi gerektiğini dile getiren Nataliya Çeçelyuk, BM ve Kızıl Haç temsilcilerinin Maryana’yı Ukrayna makamlarının kontrolü altındaki bölge olan Zaporijjya’ya götürme sözü verdiler. Ancak kızlar, Rusların kontrolündeki bir bölgeye götürüldü. Nataliya Çeçelyuk, “Birleşmiş Milletler ve Kızıl Haç kızımı Ukrayna’ya getireceğine söz vermişti ama bunu yapamadılar” dedi.

Nataliya Çeçelyuk, 2022 yılının ağustos ayında, Maryana’nın onlarla iletişime geçtiğini dile getirdi. Çeçelyuk, “Maryana’ya ne olduğunu merak ettik. Bunu sorguladık. Nerede olduğunu öğrenmeye çalıştık” dedi. Nataliya Çeçelyuk, “Geçen Ağustos’ta çok heyecanlandık kızımız bizi aramıştı. Sesi üzgündü, kız kardeşini sordu, güvende olduğunu söyledim. Sonrasında sesi hemen gitti. Ve hat düştü. Numarayı tekrar tekrar arasak da bir daha ulaşamadık” açıklamasını yaptı.

Kızı için hem Türkiye hem de Ukrayna cumhurbaşkanlarına seslenen anne, “Herkese sesleniyorum, Ukrayna Cumhurbaşkanına, Türkiye Cumhurbaşkanına ve bu konuda gücü olan herkese! Çocuklarımızı kurtarın! Sevgili Ukrayna cumhurbaşkanım, bütün Ukraynalı çocuklar, kadınlar ve siviller bunu yaşamamalı. Çocukların kaderi alıkonulmak değil” dedi.

İŞGALCİLER TARAFINDAN ALIKONULAN UKRAYNALI KADINA ELEKTRİK VERİLDİ

Rusya’nın alıkoyduğu ve işgencelere maruz bıraktığı Olha Çernyak, “280 gün Rusya tarafından alıkonuldum” dedi. Çernyak, o gün yaşadıklarını anlatırken, “Bütün ailem tutuklandı. Herson’da ilk alıkonulduğum yerdi. 6 ya da 8 arasında kadın, alıkonulmuştu” açıklamasını yaptı. Rus işkencelerine maruz kalan Çernyak, “Hepimiz sürekli yere yüz üstü yatırılırdık. Hiç temiz hava alamıyorduk. Yemekler yenilemeyecek haldeydi. Bana elektrik şoku verdiler. Elektrik şokunun ardından birkaç kez kalp krizi geçirdim. Ancak hiçbir zaman doktor çağırmadılar. Uyumama izin vermediler. Hiçbir zaman yeterli yemek de verilmiyordu” ifadelerini kullandı.

İşgalcilerin işgalci Putin’in övüldüğü sloganlar attırdığını söyleyen Çernyak, “Günde bir, iki kere diziyorlardı. Bizi Yaşasın Putin, Yaşasın Rusya dememiz için zorluyorlardı. Eğer buna karşı çıkarsak, bizi dövüyor ya da elektrik şoku veriyorlardı” dedi.

Olha Çernyak, “Alıkonulmadan kurtulduktan sonra evime geri döndüm. Alıkonulduğum sürede yaşadığım şeyler yüzünden sağlık sorunlarım var. Sinir sistemin, dişlerim ve özellikle de kalbimde ciddi sorunlar mevcut” açıklamasında bulundu.

Read more: Kirim Haber Ajansi